ایمنی کار با مواد شیمیایی همراه اثرات فیزیولوژیكی

در بررسی ایمنی کار با مواد شیمیایی همراه اثرات فیزیولوژیكی باید چه نکاتی بدانیم؟

مواد فیزیولوژیکی کدامند؟

راه حل مقابله با این مواد شیمیایی چیست؟

آشنایی با تقسیم بندی مواد بر مبنای اثر فیزیولوژیکی

این تقسیم بندی زیاد رضایت بخش نیست زیرا اثرات فیزیولوژیكی یك ماده در بسیاری از موارد به غلظهت آن بستگی دارد.

مثلاً ، یك ماده با غلظت زیاد ممكن است باعث بیهوشی شده در صورتی که همان ما ده با غلظت کم ممكن است روی سیستم دیگری از بدن اثر کند.

به عنوان مثال بنزن در غلظتهای زیاد بیهوشی آور است و در غلظت های کم با تخریب سیستم خونساز بدن باعث سرطان خون میشود.

تقسیم بندی مواد شیمیائی بر مبنای اثرات فیزیولوژیكی آنها بصورت زیر است:

photo_2025-01-19_17-14-09

مواد شیمیایی تحریک کننده

به جهت بررسی ایمنی کار با مواد شیمیایی همراه اثرات فیزیولوژیكی ، ابتدا باید بدانیم که این مواد چه هستند و شامل چند دسته میشوند.

مواد شیمیایی تحریک کننده غالباً اثر سوزاننده داشته و تاول آور میباشند و باعث ورم مخاط میشوند.

نكته بسیار مهم در مورد این مواد در درجه اول، مسئله غلظت آنها است که مهمتر از فاکتور زمان و طول مدت تماس است.

این مواد چنانچه با غلظت بالایی در تماس با انسان باشند ممكن است باعث خفگی و مرگ شهوند.

از جمله این مواد میتوان از اسیدها، قلیاها ، بی اکسید و تری اکسید ازت،کلر ، اکسید های گوگرد، ازون و غیره نام برد.

در استاندارد HSE همواره رعایت نکات ایمنی کار با مواد شیمیایی مهم تلقی شده است.

جایگزینی مواد شیمیایی کم خظر تر

استفاده از تجهیزات حفاظت فردی

و…

همگی از راه های ایمنی کار با مواد مذکور است.

مواد خفگی آور

این مواد باعث اختلال در اکسیداسیون میشوند و میتوان آنها را به دو دسته مواد خفقان آور ساده و مهواد خفقان آور شیمیایی تقسیم نمود.

مواد خفقان آور ساده: از نظر فیزیولوژیكی اثر سوء ندارند، ولی با رقیق کردن هوا و اکسیژن موجهود در آن باعث پائین افتادن فشار نسبی لازم جهت اشباع خون از اکسیژن برای تنفس نسوج می شوند.

اثرات ناشی از کاهش درصد اکسیژن در هوا در جدول زیر آورده شده است.

بعنوان مثال میتوان از ازت، انیدریدکربنیك و ترکیباتی که به مقدار کم در جو وجود دارند مانند اتان، هلیوم ، هیهدروژن ،

متان و غیره نام برد.

مواد بیهوشی آور و مخدر

این مواد، موادی هستند که بر روی سلسله اعصاب اثرات تخدیری و رخوت آور دارند، مانند هیدروکربورها.

درواقع این مواد در چربی محلول هستند از این رو هنگامی که به بدن وارد شوند، در چربیها تجمع می یابند و از آنجا که سیستم عصبی بدن از چربی ساخته شده است، این سیستم مورد هجوم حلالها قرار میگیرد.

بنابراین در این حالت مغز از ارسال یا دریافت پیام عاجز میشود.

این عجز مغز دپرسیون سیستم عصبی نام میگیرد که علایم آن از یك سرگیجه مختصر تا بیهوشی و مرگ، بر حسب شدت آن، متفاوت است.

سموم سیستمیک

این سموم بر روی یك ارگان یا یك سیستم خاص بدن اثرات مخرب دارند مانند موادی که به کبد آسیب میزنند مثل اغلب هیدروکربورهای هالوژنه.

موادی که:

روی اعصاب اثرات سمی میگذارند، مانند متانول و سولفور دو کربن

در استخوانها تجمع می یابند، مانند بریلیوم ،کادمیوم و سرب؛

که باعث فیبروز ریه میشوند، مثل سیلیس و آزبست؛

باعث ایجاد حالات آلرژی میگردند، مثل چسب و سایر گرد و غبارهای آلی؛

و…

آموزش ایمنی عمومی – تخصصی 40 ساعته

به جهت آشنایی بیشتر با این گونه مواد میتوانید در دوره های آموزشی ایمنی عمومی – تخصصی 40 ساعته شرکت کنید.

ماهران باتاب فردا در این مسیر در کنار شماست.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *